In 2006 gaf de Camerata Aetas Nova een compositieopdracht aan Kurt Bikkembergs en deed voor de tekst een beroep op Jos Stroobants. Beiden besloten samen het werk van Jeroen Bosch als inspiratiebron te gebruiken, wat -na enig vruchtbaar overleg- al vrij vlug verengd werd tot de beroemde triptiek De tuin der lusten. Dit schilderij is zonder twijfel een der fascinerendste triptieken uit de 15de eeuw, omwille van de fantasievolle figuren, vreemde flora en ontwrichtte landschappen, en de daaruit voortspruitende bevreemdende sfeer.
Deze imagerie en de al even doordachte structuur van De tuin der lusten inspireerde de makers van de cantate in zowat alle keuzes naar tekst en muziek. De hovenier van de nacht is uiteraard Jeroen Bosch zelf, die zijn werk opbouwde als een zich openend nachtelijk tafereel (de buitenluiken) dat uitzicht geeft op een tegelijk bedreigend én fascinerend universum dat zich (van links naar rechts op de binnenste luiken) laat lezen als een wereld die zich, sinds zijn schepping gevat in zinnelijkheid en tegennatuurlijkheid, langs een bevreemdend tuinpad voortspoedt naar zijn gerechte straf in het hellevuur. In deze troebele (en getroebleerde) tuin vol vreemde en vervreemdende sensaties wil de hovenier het onkruid wieden en het verwijzen naar de vlammen.
Maar er is vermoedelijk geen ware hovenier of hij heeft ergens in zichzelf ook een zwak plekje voor de schoonheid en de aantrekkelijkheid van het onkruid. Uit die innerlijke tegenstrijdigheid ontstaat de spanningskracht van zowel het schilderij als de cantate.
Zo kleurrijk als het schilderij, zo kleurrijk ook de instrumentale bezetting. De oboe d’amore drong zichzelf aan de componist op terwijl het werk ontstond, niet alleen om de toepasselijke naam maar zeker ook door zijn sensuele klankkleur. Het uitgebreide slagwerkarsenaal wordt ingezet zowel als ondersteunend, interpreterend, commentariërend, dialogerend en kleurend (maar altijd verrassend) element. En daarnaast staat een koor dat een al even gespleten gedrag ontwikkelt als de onvatbare hovenier zelf: het zingt in vele stemmen, splitst zich in soli en groepen, bespeelt slagwerkinstrumenten, waagt zich aan een danspas of een Mexican wave, roept en tiert, fluistert, bidt, vertelt, dreigt, zoemt… Kortom: een vrolijke, wat anarchistische, maar ook verontrustende bende op onze scène.
Het tweede grote werk is een nieuwe zetting van psalm 137, gebaseerd op twee renaissance-motetten: de achtstemmige motetten Super Flumina Babylonis (Ph. De Monte) en Quomodo cantabimus (W. Byrd). Voor de hedendaagse versie Super Flumina Babylonis (K. Bikkembergs, 2004) schreef Jos Stroobants een eigentijdse bewerking van de psalmtekst met behoud van geest en structuur.
De eerste twee delen zijn qua zetting en structuur geïnspireerd op de renaissancemotetten, terwijl het derde deel het werk van de polyfonisten complementeert. Dit laatste deel werd gecomponeerd in opdracht van de stad Leuven, en werd door de Camerata Aetas Nova in 2004 uitgevoerd ter gelegenheid van de inhuldiging van het gerestaureerde oorlogsmonument op het Martelarenplein. Het volledige werk won de eerste prijs in de internationale koorcompositiewedstrijd van Hasselt.
De Missa Brevis werd in 2003 gecomponeerd door Kurt Bikkembergs. Deze mis werd gecreëerd in de kathedraal van Brussel (Zondagsmuziek) en werd ook reeds opgevoerd in een aantal festivals voor religieuze muziek (Tienen, Gent). De Tria Cantica Sacrae Mariae werd in 2001 gecomponeerd door Kurt Bikkembergs in opdracht van de Camerata Aetas Nova.
Solisten: Dina Verheyden (sopraan), Maarten Luyckx (bariton)
Muzikanten: Gaetan Lamela en Tom Pipeleers (slagwerk), Camille Geiser (oboe d’amore)
Uitvoeringen
15 september 2007, 20u, Grote Aula (MTC), Leuven
17 november 2012, 14u15, Iers College, Leuven
| Super Flumina Babylonis 1. Water, water, babbelwater 2. We werden vreemden 3. Wie waren het | t: Jos Stroobants, m: Kurt Bikkembergs |
| Tria Cantica 1. Salve Regina 2. Ave, maris stella 3. Ave verum corpus | m: Kurt Bikkembergs |
| Missa Brevis 1. Kyrie 2. Gloria 3. Sanctus 4. Agnus Dei | m: Kurt Bikkembergs |
| De hovenier van de nacht 1. Een wereld geopend 2. Prelude tot de schepping 3. De schepping verstoord 4. Prelude tot de tuin 5. De lusttuin lijf 6. De cavalcade 7. De vijver 8. Prelude tot de hel 9. De helse muziekjes 10. Een voorspel tot een nieuwe schepping 11. Een wereld gesloten | t: Jos Stroobants, m: Kurt Bikkembergs |